Miếng Đòn Định Mệnh

 
 
Miếng Đòn Định Mệnh 
 
 
 
 
Cú té ngã gần 50 năm trước đã khiến Trịnh Công Sơn nằm liệt, từ bỏ ước mơ võ sư rồi vịn âm thanh đứng dậy.  
 
Bên cạnh những người bạn thân quây quần trong ngôi nhà lớn đèn đuốc rỡ ràng của gia đình Sacramento, thủ phủ tiểu bang California, Trịnh Quang Hà, em trai kế của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn nói về "miếng đòn định mệnh" đã đưa Trịnh Công Sơn từ giấc mơ võ sư sang đời nhạc sĩ. 
 
Thời 1956-1957, cả hai anh em Sơn và Hà (cách nhau hai tuổi) đều học võ thuật tại Huế, quyết chí trở thành thày võ. Trịnh Công Sơn khi ấy chẳng quan tâm về âm nhạc. Theo Trịnh Quang Hà thì "thời anh Sơn đã lớn, 18, 19 tuổi rồi mà chỉ thấy anh mê võ. Nhà có một cây đàn guitar gỗ cũ nhưng mình thấy rất ít khi anh Sơn sờ tới. Anh thường mân mê những cặp găng boxer, tập đi những bài quyền của phái Vovinam, nghiên cứu và luyện võ theo sách nhu đạo. Anh thường xuyên nói chuyện võ với mình chứ không nghe anh nói chuyện nhạc bao giờ". 
 
Cho đến một hôm, vẫn theo lời kể của Hà, "vào một buổi sáng mùa hè năm 1957, Sơn và Hà dợt nhu đạo với nhau để chuẩn bị thi lên đai "ma-rông" ở sân nhà trên đường Phan Bội Châu (Ngã Giữa Huế). Sau một hồi hai anh em tập dượt, quần thảo thì sự cố xảy ra. Khi Hà dùng sức đưa cú đấm "đơ-dem-ê-côn" thì Sơn cũng dùng hết sức chặn. Hà rị lại, té nhào trên mình Sơn và không cưỡng nổi quán tính của một đường quyền đang chuyển động, cùi chỏ của Hà theo đà ấn xuống, đập một đòn chí mạng vào ngực Sơn. Sơn thổ huyết lai láng (gần cả thau) và nằm ngục ngay tại chỗ" 
 
Sau biến cố này, Trịnh Công Sơn nằm liệt giường suốt hai năm. Trong suốt cả năm đầu ông phải húp cháo lỏng và ăn uống phải có người đút. Sau mấy tháng nằm liệt giường, Trịnh Công Sơn gượng dậy được thì thú vui của ông là mê mẩn "cây đàn bỏ quên".  
 
Với kiến thức nhạc lý căn bản trong những năm học trường trung học trường Tây, Trịnh Công Sơn tìm vào thế giới âm thanh như một lối thoát, một khúc quanh, một ngã rẽ tình cờ của thân phận vô thường. 
 
Ngày rời giường bệnh cũng là ngày mà Trịnh Công Sơn đã "vịn" âm thanh mà đứng dậy. Nhạc Trịnh Công Sơn đã có một đường bay nghệ thuật riêng. Ca từ của Trịnh Công Sơn có mãnh lực diệu kỳ cuốn hút người thưởng ngoạn nghệ thuật.  
 
Đã nhiều người thắc mắc tại sao người ta vẫn yêu thích ca từ của Trịnh Công Sơn ngay cả khi người ta không hiểu tác giả muốn nói gì. Trong thiền tịnh, người ta "quán" để hiểu tính thật của sự vật. Quán niệm là khước từ phương tiện nghèo nàn và giới hạn của ngôn ngữ để tiếp cận và trực nhận ý nghĩa của sự vật.  
 
Phải chăng hai năm liệt giường, Trịnh Công Sơn đã quán được ý nghĩa đích thực của ca từ nên đã dùng chữ nghĩa mà không bị cột trói, dính mắc vào hình tướng giả tạm của nó? Trịnh Công Sơn đã thổi hồn phách vào lời nhạc mà không thông qua những khái niệm đời thường của ngôn ngữ. 
 
Vì thế, Trịnh Công Sơn và ngôn ngữ chỉ có một khi chiến thắng. Khi người ta quên ký hiệu ngôn ngữ để chỉ còn nhớ lời ca của Trịnh Công Sơn được hát lên, tấu lên thành giai điệu đầy ắp, chiếm ngự lòng ta mà không cần phân tích lý luận "Lời buồn thánh", "Cỏ xót xa đưa là gì thì chính là khi Trịnh Công Sơn ca khúc khải hoàn. 
 
Đời đã và sẽ có bao nhiêu nụ hôn, bao nhiêu miếng đòn, bao nhiêu cuộc hẹn, sự đời biến cố mang tính "định mệnh" làm thay đổi con người và hoàn cảnh như trường hợp Trịnh Công Sơn?  
 
Hiểu nghệ sĩ nhưng không chủ quan như là nghệ sĩ mới mong giải đáp được câu này. Lời "giải đáp" mới đến chiều nay là một ý nghĩ đơn giản và thực tế sau nụ cười rất hiền và đậm tình tri ngộ của Trịnh Quang Hà, tròn nửa thế kỷ sau ngày đưa võ sĩ Trịnh Công Sơn lên đường thành nhạc sĩ.  
 
 
Nguồn vnExpress.net  
 
 
 
Tranh Bửu Chỉ 
 
Ca Khúc Con Mắt Còn Lại Do Trịnh Công Sơn Trình Bày (Nhạc Trịnh Công Sơn) :http://espanol.video.yahoo.com/watch/2001945/6405787